در كارگاه آموزشی روزنامه نگاری علم در دانشگاه امام خمینی قزوین بررسی شد
چالش های عمده اخبار علمی و ترویج علم در ایران
به گزارش هوا فضا دکتر خانیکی: رواج اطلاعات شبه علم، غلط و اخبار جعلی، وجود نوعی بدبینی در توانمندی های علمی و شک و تردید در کارهای علمی، زبان متکلف نهادهای علمی و ناتوانی حرفه ای و مهارتی؛ مهم ترین چالش های ترویج علم در شرایط کرونا هستند.
به گزارش هوا فضا به نقل از ایسنا، کارگاه آموزشی «روزنامه نگاری علم» توسط دکتر هادی خانیکی از اساتید برجسته علوم ارتباطات و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی به میزبانی دانشگاه قزوین و به صورت مجازی برگزار شد.
در این کارگاه که با شرکت مدیران و کارشناسان روابط عمومی دانشگاه ها و مراکز آموزشی، پژوهشی و پارک های علم و فناوری کشور حضور داشتند، دکتر خانیکی در مورد لزوم پاسخگویی روابط عمومی ها به ترویج علم، چالش های پیش روی روابط عمومی ها، وظایف و مسئولیت روابط عمومی ها در عرصه ترویج علم مباحث تخصصی این مورد را بیان کرد.
وی اظهار داشت: دانشگاه ها و نهادهای پژوهشی و علمی به دنبال انعکاس اخبار مثبت و موثر هستند و روزنامه نگاری علم می تواند زمینه این پیوند را بین آنچه که در افکار عمومی می گذرد و آنچه که هست را ایجاد نماید.
وی اضافه کرد: ادراک از مسائل روابط عمومی در شرایط کنونی از الزامات روزنامه نگاری علم است و ما در این حوزه از یک سو با چالش هایی روبرو می باشیم که در همه روابط عمومی ها مشترک است و از طرفی چالش هایی وجود دارد که روابط عمومی نهادهای علمی و پژوهشی در آن مشترک هستند که بعضی از این مهم ترین مسائل و چالش ها در این دو زمینه شامل چهار چالش عمده است.
وی افزود: نخستین چالش در این رابطه نبود یک راهبرد ارتباطی یکپارچه است که می تواند تصویر و انگاره مناسبی از مسئولیت های روابط عمومی به جامعه منتقل کند که نبود این تصویر یا انگاره قالب جالب و شوق برانگیزی نیست. بلکه یک نوع ناامیدی در فضای افکار عمومی بوجود آورده است.
وی اضافه کرد: دومین چالش، وجود تزلزل در جایگاه روابط عمومی است که روابط عمومی ها به جای اینکه نهاد گفتگویی و دوسویه در انتقال انتظارات و انتقادات باشند، نهادی برای اشاعه تبلیغات و تشریفات سازمان ها تبدیل گشته اند. سومین چالش هم ضعف در مهارت آموزی حرفه ای است که کمتر به آموزش حرفه ای این حوزه توجه شده است و چالش چهارم بی بهره یا کم بهره بودن از نظریات و دیدگاه های نوین در این حوزه است. این چهار چالش در نهادهای علمی سایه انداخته است.
دکتر خانیکی در ادامه به چالش هایی که در حوزه اخبار علمی و ترویج علم وجود دارد هم اشاره کرده و بیان داشت: الان در اواخر سال ۱۳۹۹ و شروع سال ۱۴۰۰ در شرایط کرونا در سطح ترویج علم با چالش هایی روبرو می باشیم که در چالش اول شاهد رواج اطلاعات شبه علم و غلط و اخبار جعلی بسیار رواج پیدا کرده است که این پدیده را میتوان بعنوان یک مشکل اساسی در این دوران مطرح است. در چالش دوم در ترویج علم وجود نوعی بدبینی در توانمندی های علمی و شک و تردید در کارهای علمی بوجود آمده است و به توهم دامن زده است که علل مختلف سیاست گذاری، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی زمینه های این تردید را بوجود آورده است. چالش سوم در این حوزه زبان متکلف نهادهای علمی است، زبانی که به فهم مردم ترجمه نمی گردد و در ترویج علم ساده سازی یکی از این مشکلات است و چالش چهارم ناتوانی حرفه ای و مهارتی است.
دغدغه های روابط عمومی ها از منظر روزنامه نگاری علم
دکتر خانیکی همینطور پنج دغدغه از منظر روزنامه نگاری علم را بیان کرد و اظهار داشت: نخستین دغدغه سوادآموزی علم است. مساله ای که سبب شکاف بین پیشتازان علم و بدنه جامعه شده است، بگونه ای که نمی توانند با هم تعامل داشته، صحبت کنند و از هم بهره مند شوند. مساله و نگرانی دوم ارتباط بین نخبگان و جامعه است که چگونگی انتقال معرفت علمی مبتنی بر ارتباط نخبگان با جامعه است. یک دغدغه و نگرانی که وجود دارد، این است که نخبگان از ارتباط با جامعه گریزان هستند. مساله سوم نگرانی نسبت به بدبینی هاست که در رویارویی با علم رخ می دهد. توانایی های علمی پدیده اخلاقی هستند که در سبک هایی از زندگی، از علم فاصله گرفته و در مواردی به سمت خرافه و شایعه می رود و مساله بعدی نگرانی و تعامل با علم و میزان مشارکت و پذیرش اجتماعی جامعه علمی است و در نهایت مساله چگونگی حضور علم و عالمان در جامعه و میزان قدرت شنوایی و سخن گویی آنها در جامعه است.
دکتر خانیکی در ادامه به انتظاراتی که از مدیران و کارشناسان در این چهار مساله مورد انتظار است پرداخت و بیان داشت: در شرایط کنونی که مرجعیت رسانه ها در افکار عمومی به واسطه وجود و توسعه شبکه های اجتماعی تغییر کرده و اعتماد به رسانه های جمعی کم شده است و افکار عمومی مبتنی بر گرایش به اخبار منفی با نگاهی انتقادی و اعتراضی است که البته پدیده ای نه تنها در ایران که در جهان است، از روابط عمومی نهادهای علمی انتظار می رود علاوه بر همه مسائلی که در روابط عمومی مدیریت می کنند، شبکه ارتباطی با رسانه ها را تغییر داده و نه آمرانه و نه فرودستانه بلکه ارتباطی موفق، دوسویه و برابر و اثربخش ایجاد کنند.
دکتر خانیکی همینطور اضافه کرد: امروزه روابط عمومی های نهادهای علمی هم در درون سازمان و هم در بیرون از سازمان با مشکلاتی روبرو هستند که مدیریت کردن آن دشوار است، مدیریت کردن در مراکز علمی و پژوهشی که دانشمندان از رسانه ها گریزان هستند و وقتی حضور رسانه ای دارند برچسب سطحی نگری می خورند، وظیفه روابط عمومی های این نهادها را سخت تر می کند. همینطور مساله ساده کردن علم و کنش علمی کار سنگینی در این حوزه است که هم مخاطبان رسانه ای، دست اندرکاران و نخبگان علمی و هم در سطوحی از مخاطبان مردم هستند و روابط عمومی ها در حوزه های علمی و ترویج علم وظیفه ساده سازی و اعتمادسازی دارند.
خلق روایت در برنامه های کلان از استراتژی های روابط عمومی نهادهای علمی
این استاد حوزه ارتباطات عنوان کرد: مسئولیت هایی که روابط عمومی مراکز علمی و پژوهشی دارند در سطح اول و کلی؛ برنامه ریزی به کار جدیدی است که دنبال اجرای آن هستند و کار جدید لزوم پرداختن به خلق یک روایت و انگاره در برنامه کلان را دارد. اگر اولویت ما توسعه علمی یا فناوری یا جلب مشارکت عمومی و بومی کردن است، باید این روایت طراحی شود. سطح دوم، سطح عملکردی است که مهم ترین عامل آن اثربخشی است و داشتن ارتباط خوب و موثر می باشد بگونه ای که اگر مخاطبان بتوانند مشارکت داشته باشند ما موفق هستیم. در سطح سوم که سطح سازمان است روابط عمومی ها باید بتوانند در یک گفت و شنود سازمانی رابطه خویش را با سازمان هم از نظر سیاستگذاری و هم اجرایی و مالی دنبال کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی اضافه کرد: روابط عمومی زمانی موثر است که مورد اعتماد سازمان باشد و سازمان هم به روابط عمومی اعتماد کند. در سطح بعدی که سطح اجتماعی است متخصصان و کارشناسان روابط عمومی باید بتوانند به لحاظ اخلاقی، تعهد به جامعه و آشنایی با زبان جامعه به آن نزدیک شوند که فناوری در این امر بسیار کمک کننده است.
ضرورت ارتقای مهارت گفتگو و پیش درآمدهای آن
دکتر خانیکی در انتها عنوان کرد: در روزنامه نگاری علم دست اندرکاران نهادهای علمی باید در دو مقوله استراتژیک و راهبردی و هم مقوله کارکردی و تاکتیکی کار خویش را به سطح گفتگو ارتقاء دهند و در این گفتگو هفت لزوم و پیش نیاز تعریف می شود که نخستین مورد آن قدرت شناخت تغییر است. چون که در جهان متغیری به سر می بریم، قدرت شناخت محیط، قدرت ساده کردن و عمومیت بخشیدن به پیام ها، بالابردن قدرت اعتمادسازی، شبکه سازی، قدرت حرفه ای شدن و در نهایت گفتگو را باید بعنوان یک مهارت و فصل مشترک دنبال نماییم.
توسعه فعالیت ها مبتنی بر نیاز مخاطبان در شبکه های اجتماعی
دکتر ندا شفیعی سرپرست اداره کل روابط عمومی وزارت علوم تحقیقات و فناوری هم در این دوره آموزشی با بیان اهمیت جایگاه روابط عمومی ها و لزوم پرداختن به موضوعات مطرح شده در زمینه روزنامه نگاری علم، عنوان کرد: مدیران و دست اندرکاران روابط عمومی باید همه تلاش و اهتمام خویش را در بهره بردن از موارد مطرح شده به کار گیرند و نتایج آنرا هم در بهره وری سازمانی ملاحظه کنند.
وی همینطور ضمن اشاره به سرعت تحولات عصر امروز، اظهار داشت: همگام حرکت کردن در جهت تحولات اتفاق افتاده از موفقیت های روابط عمومی ها است و این مهم در درجه اول باید در روابط عمومی های نهادهای علمی رایج باشد. چون که مظهر رشد و پیشرفت یک جامعه از توسعه نهادهای علمی آن بیان می شود.
دکتر شفیعی در اولویت قرار دادن تعامل مشورتی با رسانه ها و حرکت در جهت نیازهای مخاطبان در فضای مجازی را هم از منظر روزنامه نگاری علم بسیار مهم ارزیابی کرد و به تشریح اهمیت آن پرداخت.
بنابر اعلام اداره کل روابط عمومی وزارت علوم به نقل از دانشگاه امام خمینی قزوین؛ سرپرست اداره کل روابط عمومی وزارت علوم تصریح کرد: روابط عمومی ها باید ضمن حرفه ای گرایی و فعالیت مبتنی بر تخصص در این عرصه، باید رواج دهنده اخلاق، احترام و تعامل در درون و برون سازمان ها و نهادهای متبوع باشند و این خصوصیت همواره آنان را شاخص و ممتاز نماید.
منبع: aero-space.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب