رئیس فرهنگستان علوم تاكید كرد
ضرورت بروزرسانی نقشه جامع علمی کشور
هوا فضا: به گزارش هوا فضا، رییس فرهنگستان علوم بر ضرورت بروزرسانی نقشه جامع علمی کشور اصرار کرد و اظهار داشت: بروزرسانی نقشه جامع علمی کشور، به عنوان سندی راهبردی و ملی، برای رشد و توسعه علمی ایران از اهمیت بالایی برخوردارست. این نقشه، چارچوبی را برای پیشرفت در عرصه های علمی و فناوری فراهم می آورد.
به گزارش هوا فضا به نقل از ایسنا، محمدرضا مخبردزفولی در دومین نشست شورای راهبردی نقشه جامع علمی کشور بیان کرد: بروزرسانی نقشه جامع علمی کشور، به عنوان سندی راهبردی و ملی، برای رشد و توسعه علمی ایران از اهمیت بالایی برخوردارست. این نقشه، چارچوبی را برای پیشرفت در عرصه های علمی و فناوری فراهم می آورد و به عنوان نقشه راه توسعه علمی کشور، نقش محوری در هم راستایی بخش های مختلف علمی، صنعتی و اجرائی کشور دارد. جهان امروز با سرعت درحال تغییر است و نیازهای علمی و فناوری کشور نیز به سرعت درحال تحول اند؛ از ین جهت، بروزرسانی مستمر نقشه جامع علمی امری لازم است.
وی افزود: این سند، علاوه بر تعیین مسیر و اولویت های پژوهشی و فناوری، به تصمیم سازان کشور این امکان را می دهد که با درنظر گرفتن شرایط داخلی و تحولات جهانی، به برنامه ریزی دقیق تری بپردازند. از طرفی، با تقویت پیوندهای علمی بین المللی و افزایش مشارکت نخبگان در این روند، می توان به تعاملات و بهره برداری بهتر از دستاوردهای جهانی دست یافت. بروزرسانی این نقشه به سیاست گذاران و دستگاه های اجرائی کمک می نماید تا راهکارهایی نوین و کارآمدتر را در حوزه هایی همچون سلامت، محیط زیست، کشاورزی، فناوری و انرژی به کار گیرند.
رییس فرهنگستان علوم عنوان کرد: این نقشه همین طور بستری مناسب برای تشویق به نوآوری، پشتیبانی از نخبگان و ارتقای موقعیت علمی ایران در حوزه بین المللی به وجود می آورد. تحقق اهداف نقشه جامع علمی کشور نه فقط سبب بهبود فاکتورهای علمی و فناوری کشور می شود، بلکه زمینه ساز خودکفایی و استقلال علمی در خیلی از حوزه های راهبردی است. در این راه، ضرورت هماهنگی و تعامل میان نهادهای علمی، دانشگاه ها، و بخش خصوصی برای تحقق اهداف این نقشه بالاتر از پیش احساس می شود.
*پیشرفت ها و موانع نقشه جامع علمی کشور
ایمان افتخاری، دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در گزارش درباره ی ارزیابی میزان اجراییسازی نقشه جامع علمی کشور در این جلسه اظهار داشت: مقام معظم رهبری بر اهمیت اجرائی سازی نقشه جامع علمی کشور تاکید کرده اند و بیان داشته اند که اجرای نقشه مهم تر از تهیه آنست. نقشه باید بصورت عملیاتی پیش رود و برای این منظور، نیازمند تلاشی چند برابری است. رهبری نقش محوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در پیشرفت و شتاب حرکت علمی و فناوری کشور را نیز مورد تاکید قرار داده اند.
وی افزود: نقشه جامع علمی کشور شامل ۱۳ راهبرد کلان، ۷۳ راهبرد ملی و ۲۲۴ اقدام ملی است که طی ۱۷۶ جلسه شورای نقشه و ۵۹ جلسه در چهار سال اخیر مورد بررسی قرار گرفته اند. اولویت های نقشه در ۵ حوزه و ۳ سطح دسته بندی شده اند که تمرکز آنها بر هدایت و توسعه حوزه های علمی و فناوری کشور است.
دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت: تعدادی از مهم ترین اسناد این نقشه، شامل سند ملی علوم و فناوری های سلول های بنیادی و سند ملی طب سنتی و گیاهان دارویی است که دستاوردهای مهمی در حوزه تولید علم و مشارکت بخش غیر دولتی در مراکز علمی و درمانی داشته اند.
دکتر افتخاری افزود: در عرصه هایی مانند نانو فناوری و هوافضا، دستاوردهای قابل توجهی به دست آمده است. ایران در این زمینه ها توانسته است موفقیت های مهمی همچون اعزام موجود زنده به فضا، ساخت پرتابگرها و کسب رتبه اول منطقه در تولید علم نانو را به ثبت برساند. همچنین، در بازار تجهیزات نانو بین سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸ رشد شایان توجهی مشاهده شده است.
وی درباره ی فاکتورهای ارزیابی و گزارش های نظارتی اضافه کرد: فاکتورهای کلیدی نظیر سرمایه انسانی، انتشارات علمی، فناوری و نوآوری و مشارکت بین المللی برای نظارت بر میزان اجرائی شدن نقشه استفاده می شوند. بعنوان مثال، جمعیت ۱۸ تا ۲۴ سال که اصلی ترین مخاطب آموزش عالی است، از سال ۱۳۹۰ تا حالا کم شده است. اقدامات اجرائی نقشه در سه گروه طبقه بندی شده اند، همچون اقدامات بدون نیاز به سیاست جدید که برای پیگیری آنها بالاتر از ۲۰۰ مکاتبه با دستگاهها انجام شده است.
افتخاری عنوان کرد: چالش های اجرائی سازی نقشه جامع علمی کشور شامل کمبود منابع مالی پایدار، کمبود نیروی انسانی متخصص، عدم هماهنگی میان نهادهای ذی ربط، ضعف در سیاستگذاری و پیگیری، کمبود ابزارهای نظارتی و ارزیابی عملکرد، بروکراسی اداری پیچیده و مقاومت در مقابل تغییرات ساختاری است.
وی ادامه داد: بر طبق گزارش های موجود، با وجود دستاوردهای خوب در عرصه هایی مانند سلامت و اقتصاد دانش بنیان، برخی اقدامات اجرائی هنوز نیاز به توجه و پیگیری دارند. پیشنهاد می شود تا گزارش ها و نتایج با دقت بیشتری بررسی شوند و با ارزیابی های دقیق تر به بهبود اجرای سیاست ها کمک گردد.
*نقشه جامع علمی سلامت، پلی به طرف حکمرانی یکپارچه در عرصه بهداشت و درمان
علی اکبر حق دوست درباره ی روزآمدسازی حوزه سلامت و علوم پزشکی در نقشه جامع علمی سلامت کشور بیان کرد: هدف از تدوین این نقشه، ایجاد زبانی مشترک میان حوزه های مختلف و هماهنگی بین نهادها برای تدوین یکپارچه سیاست ها و اقدامات در عرصه سلامت است. این نقشه برای دستیابی به اهداف بلندمدت ملی و بین المللی درنظر گرفته شده و قسمتی از نقشه جامع علمی کشور است که تصویب آن به عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
وی درباره ی اولویت های کلیدی اظهار داشت: نقشه جامع علمی سلامت شامل اولویت هایی در پنج تدبیر اصلی است، تدبیر یک بر تاکید بر حکمرانی یکپارچه در سطح ملی و منطقه ای و همسان سازی حوزه های آموزشی، پژوهشی و نوآوری سلامت، با هدف تحقق عدالت و ماموریت گرایی در بخش سلامت تاکید دارد. تدبیر دو، اختصاص منابع و مدیریت بودجه برای بهبود زیرساخت های سلامت و آموزش پزشکی با همکاری وزارت بهداشت، معاونت علمی ریاست جمهوری و فرهنگستان علوم پزشکی، تدبیر سه، تقویت آموزش و پژوهش های کاربردی برای پاسخگویی به نیازهای واقعی جامعه و بهره گیری عملی از دانش، تدبیر چهار، پشتیبانی از نوآوری و فناوری های سلامت بمنظور افزایش تولیدات علمی و بومی سازی دانش در این عرصه، تدبیر پنج، نظارت، پایش و ارزیابی مداوم پیشرفت اقدامات و راهبردها است.
عضو فرهنگستان علوم پزشکی درباره ی الزامات اجرائی افزود: اجرای این نقشه نیازمند هماهنگی میان نهادهای مختلف است. الزامات اجرائی شامل نقش آفرینی مؤثر شورای عالی انقلاب فرهنگی در هماهنگی بالادستی، تدوین فاکتورهای نظارتی توسط فرهنگستان علوم پزشکی، و برگزاری جلسات بازبینی و ارزیابی دوره ای است. همچنین، استقرار نقشه و ایجاد زبان مشترک در سطوح ملی و دانشگاهی برای هماهنگی بهتر مورد تاکید قرار گرفته است.
حق دوست افزود: نقشه بر ارزش های علمی و اجتماعی مانند سلامت و نوآوری تمرکز دارد و به اهمیت آینده نگاری در تدوین سیاست ها و راهبردهای سلامت اشاره نموده است. قدرت مطالعات آینده نگارانه، تنوع بازیگران و بروزرسانی منظم بخش های نقشه به عنوان عوامل موفقیت در اجرای آن شناخته می شوند.
وی ادامه داد: نقشه جامع علمی سلامت به سه نسل سیاستگذاری های سلامت شامل رویکرد خطی، که بر تولید و انتشار دانش تمرکز داشت، مدل اکوسیستمی، که بر تعاملات و سیستم ها تاکید داشت و نسل سوم تمرکز بر ارزش های اجتماعی، زیست بوم و اقتصاد که به نیازهای واقعی جامعه توجه دارد، پرداخته است.
عضو فرهنگستان علوم پزشکی بیان کرد: درباره ی تحلیل روندهای آینده عنوان کرد: این نقشه، تحلیل روندهای آینده و جهت گیری های پیشنهادی برای ارتقای سیاست های سلامت را در دستور کار قرار داده است. این تحلیل ها، به ارزیابی وضعیت فعلی کشور و پیش بینی چالش ها و فرصت های آتی در عرصه سلامت کمک می کنند و نقشه جامع علمی سلامت را پایدار و انعطاف پذیر می سازند.
وی افزود: برای موفقیت در اجرای نقشه، مکانیزم های اجرائی نظیر یکپارچگی با سایر سیاست ها و حمایت مالی و معنوی ضرورت دارد. شورای عالی انقلاب فرهنگی مسئولیت هماهنگی کلان میان دستگاه های مختلف را بر عهده دارد تا این نقشه بصورت مؤثر در سراسر کشور اجرا شود.
حق دوست اظهار داشت: این نقشه برای تحلیل اسناد و نقشه های راه ملی از چهار محور اصلی بهره برده است: اصالت، صحت، قابلیت تعمیم پذیری و معناداری. با این رویکرد، شناسایی و طبقه بندی مضامین کلیدی در رابطه با سلامت کشور ممکن و اولویت بندی سیاست های در رابطه با علم و فناوری فراهم می شود.
وی افزود: چالش های اصلی اجرای نقشه شامل کمبود منابع مالی پایدار، نیاز به نیروی انسانی متخصص، عدم هماهنگی بین نهادها، و ضعف در سیاستگذاری و نظارت بر اقدامات است. همچنین، بروکراسی پیچیده و مقاومت در مقابل تغییرات ساختاری، از دیگر موانع اجرائی محسوب می شوند.
عضو فرهنگستان علوم پزشکی بیان کرد: این نقشه جایگاه تولیدات علمی ایران را در مقایسه با سایر کشورهای پیشرو در افق چشم انداز ۱۴۰۴ بررسی نموده و راهکارهایی برای بهبود و رشد این تولیدات پیشنهاد داده است تا ایران بتواند در حوزه تولید علم و نوآوری به جایگاه شایسته ای برسد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب