تحولی در افزایش عمر سدها
افزایش راندمان سدها با روش نوین رسوب زدایی
به گزارش هوا فضا، نتایج یک مطالعه جدید نشان داده است که روش های نوینی برای پاکسازی رسوبات انباشته شده در مخازن سدها وجود دارد که می توانند عمر سدها را افزایش داده و از مشکلات زیست محیطی در رابطه با انباشت رسوبات جلوگیری نمایند.
به گزارش هوا فضا به نقل از ایسنا، افزایش جمعیت و نیاز بیش از پیش به منابع آبی سبب شده است که مهار آب های سطحی بوسیله راه اندازی سدهای مخزنی به یکی از اصلی ترین راهکارهای مدیریت منابع آب تبدیل گردد. این سدها که برای تامین آب کشاورزی، صنعتی و آشامیدنی مورد استفاده قرار می گیرند، با گذشت زمان و تجمع رسوبات در کف مخازن شان، گرفتار کاهش حجم ذخیره سازی می شوند. این کاهش حجم می تواند به مشکلات جدی در تامین آب و بهره برداری از سدها منجر شود و اثرات منفی بر محیط زیست داشته باشد.
به گفته کارشناسان، در چند سال آینده ظرفیت ساخت سدهای جدید در خیلی از کشورها به انتها خواهد رسید، اما رسوب گذاری در سدهای موجود همچنان ادامه دارد. بر طبق برآوردهای بین المللی، سالانه بین نیم تا یک درصد از حجم مخازن سدهای دنیا به سبب رسوب گذاری از دست می رود. این مسئله نه فقط ظرفیت ذخیره سازی آب را می کاهد، بلکه می تواند عمر مفید سدها را نیز به شدت کم کند. باتوجه به این مشکلات، توسعه روش های مؤثر برای رسوب زدایی از مخازن سدها یک ضرورت است که می تواند به حفظ و بهره برداری بهینه از منابع آب کمک نماید.
سعید فرزین، دانشیار گروه مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی دانشگاه سمنان، به همراه دو همکار خود از این دانشگاه و با همکاری دانشگاه محقق اردبیلی، تحقیقی درباب کارآیی یک روش جدید برای رسوب زدایی از مخازن سدها انجام داده اند. این مطالعه با هدف بررسی کارایی روشی انجام شده است که از پمپ و جت آب برای پاکسازی رسوبات کف مخزن سد استفاده می نماید.
در این پژوهش، یک تکنولوژی جدید که شامل استفاده از دو پمپ مجزا است، بررسی شده است. یکی از پمپ ها وظیفه مکش رسوبات و انتقال آنها را بر عهده دارد و دیگری یک پمپ فشارقوی است که با بوجودآوردن جت آب، رسوبات کف مخزن را برمی انگیزد و موجب می شود که این رسوبات به آسانی توسط پمپ اول مکش شوند. این تکنیک در مخزن سد زنوز واقع در استان آذربایجان شرقی بصورت محلی آزمایش شده و نتایج آن در دو حالت با و بدون استفاده از جت آب مقایسه شده است.
نتایج آزمایش ها نشان داده اند که میزان رسوبات برداشت شده در طول زمان از یک الگوی سه فازی رشد، کاهش و تعادل پیروی می کند. در حالتی که از جت آب استفاده نشده بود، پمپ توانست حداکثر ۱۰۰ گرم رسوب در هر ثانیه را برداشت کند، اما با بهره گیری از جت آب، این میزان به ۲۰۰ تا ۴۳۰ گرم در ثانیه افزایش پیدا کرد. این افزایش نشان میدهد که استفاده از جت آب تأثیر به سزایی در بهبود کارآیی رسوب زدایی دارد.
تحلیل ها نشان می دهند که راندمان رسوب زدایی با بهره گیری از جت آب بطور متوسط بین ۷ تا ۱۴ درصد بوده، در صورتیکه بدون جت آب این راندمان تنها ۲ تا ۳ درصد است. این نتایج حاکی از آن هستند که استفاده از جت آب برای افزایش کارآیی رسوب زدایی لازم است و بدون آن، پروسه پاکسازی رسوبات ته نشین شده در مخازن سدها با چالش های زیادی مواجه خواهد بود.
بر اساس این نتایج که درر دوماهنامه علمی پژوهشی «آبیاری و زهکشی ایران» وابسته به انجمن آبیاری و زهکشی ایران، انتشار یافته اند، روش فوق با وجود هزینه های اولیه بالا برای خرید و نصب تجهیزات پیچیده، نتایج بسیار موثری را ارائه می دهد.
استفاده از پمپ و جت آب نه فقط به افزایش ظرفیت ذخیره سازی مخازن کمک می نماید، بلکه عمر سدها را نیز افزایش داده و از تخریب و کاهش کارآیی آنها جلوگیری می کند. همچنین، این تکنیک می تواند تأثیرات منفی رسوبات بر روی سازه های سد و کیفیت آب مخازن را کم کند. هرچند که این تکنیک به نیروی انسانی متخصص و مدیریت دقیق نیاز دارد، اما در صورت اجرای مناسب، می تواند یک راه حل مؤثر برای مدیریت و نگهداری سدها باشد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب