سکته مغزی زیر ذره بین پژوهشگران ایرانی

به گزارش هوا فضا به نقل از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، سکته مغزی یکی از بزرگترین مشکلات و بیماری هایی است که افراد جامعه را درگیر می کند و عوارض آن در طولانی مدت نمود پیدا می کند. محققان بدنبال راهکارهای برای کاهش عوارض آن هستند و بنیاد ملی علم ایران هم از طرح های دراین زمینه حمایت می کند.
«بررسی آثار پیش درمانی بالقوه حاصل از تجویز miRNA-۱۴۹-۵p بر بهبود نقص های نورولوژیک در مدل سکته مغزی رت» عنوان طرحی است که در چارچوب رساله دکتری محمدرضا بیگدلی مسئول آن بوده و سمیرا وحیدی با حمایت بنیاد ملی علم ایران به آخر رسانده است.
بیگدلی با مدرک دکتری تخصصی فیزیولوژی از دانشگاه تربیت مدرس در رابطه با ی این طرح توضیح داد: سکته مغزی بعنوان شایع ترین بیماری عروق مغزی و معضل اولیه سلامت عمومی شناخته می شود که با شیوع و مرگ ومیر بالا، شروع حاد، رشد سریع و نتایج شدید شناخته می شود و متأسفانه میزان بروز آن درحال افزایش می باشد.
وی اضافه کرد: سکته مغزی دومین عامل مرگ ومیر و علت اصلی ناتوانی جسمی است. هر سال حدودا ۱۵ میلیون نفر گرفتار سکته مغزی می شوند و حدود ۵ میلیون نفر در سراسر جهان فوت می کنند. با توجه به لطمه شناسی زمینه ای، سکته مغزی ممکنست بعنوان سکته مغزی ایسکمیک یا هموراژیک طبقه بندی شود.
این محقق و پژوهشگر اشاره کرد: ۸۵ درصد کل سکته ها، سکته مغزی ایسکمیک است، درحالی که سکته مغزی هموراژیک علت ۱۵ درصد از سکته ها است. اخیراً، پیشرفت شایان توجهی در درک مکانیسم های پاتوفیزیولوژی سکته مغزی، به ویژه در سکته مغزی ایسکمیک انجام شده است.
وی اضافه کرد: با وجود آگاهی های وسیعی که در حوزه پاتوفیزیولوژی سکته مغزی در ۳۰ سال قبل به وجود آمده است؛ هنوز تنها راه درمان، استفاده از داروی فعال کننده پلاسمینوژن بافتی است. با این وجود تنها ۵ تا ۱۰ درصد از مبتلایان به سکته مغزی ایسکمیک می توانند به دلیل محدودیت زمانی استفاده از دارو و عوارض جانبی از آن بهره گیرند.
بیگدلی اضافه کرد: از طرفی محافظت عصبی مؤثر برای سکته مغزی ایسکمیک یک روش عالی است که هنوز در آن موفقیت حاصل نشده است. با اینحال چندین روش درمانی، پزشکی و همینطور جراحی در حال بررسی است. استفاده از miRNA ها در این حوزه قرار می گیرند.
یکی از روش های مهم و نوین برای انتقال miRNAها به سلول ها استفاده از لنتی ویروس ها است. این ویروس ها بعنوان وکتورهای کارآمد در انتقال ژن ها وmiRNAها شناخته شده اند و می توانند به طور پایدار و مؤثری مواد ژنتیکی را به سلول های هدف منتقل کنند. استفاده از لنتی ویروس ها در ژن درمانی اهمیت زیادی دارد به جهت اینکه این وکتورها قادر به انتقال miRNAها به سلول های هدف با کارایی بالا هستند و می توانند به طور مؤثری در بهبود نقص های نورولوژیک ناشی از سکته مغزی مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر این، لنتی ویروس ها به دلیل توانایی شان در انتقال ژن ها به سلول ها، ابزاری کارآمد برای تحقیق و توسعه در حوزه درمان بیماری های مختلف همچون سکته مغزی ایسکمیک به شمار می آیند. این تکنیک می تواند در طراحی و توسعه داروهای جدید برای کاهش عوارض ناشی از سکته مغزی و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک شایانی کند.
وی در آخر خاطرنشان کرد: از آنجائیکه باوجود اثرات متعدد miR-۱۴۹-۵p بروی ژن های مختلف که در تکثیر یا آپوپتوز درگیر هستند، تا به امروز از آن به طور کامل در بهبود نقایص نورولوژیک ناشی از سکته مغزی استفاده نشده است. به این جهت به نظر می رسد که استفاده از آن برای بهبود عوارض ناشی از سکته مغزی اهمیت ویژه ای داشته باشد. از این پژوهش میتوان در ساخت داروهای مؤثر بر درمان عوارض ناشی از سکته مغزی ایسکمیک استفاده نمود.