همكاری دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه یوتا برای حفظ دریاچه ارومیه
هوا فضا: دانشگاه تربیت مدرس طی یک برنامه مشترک علمی با دانشگاه ایالتی یوتا پژوهش خود درباب بازبینی اهداف احیای دریاچه ارومیه برمبنای خدمات اکوسیستمی آنرا شروع کرد.
به گزارش هوا فضا به نقل از دانشگاه تربیت مدرس، کاهش تراز آب دریاچه ارومیه و افزایش شوری آب در دو دهه گذشته، کاهش قابل توجه جمعیت آرتمیا، فلامینگو و سایر گونه های پرندگان را به همراه داشته و منجر به ایجاد مشکل در اکولوژی منطقه و تهدید برای پستانداران جزایر شده است. صنعت اکوتوریسم منطقه نیز با مخاطره روبه رو شده و زیان های اقتصادی سنگینی به بار آورده است.
بر اساس این گزارش، غبار به وجود آمده از بستر نمکی بجای مانده از خشک شدن دریاچه می تواند تهدیدی جدی برای سلامت ۵ میلیون جمعیت ساکن در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بوجود آورد. دریاچه ارومیه مشابهت هایی از لحاظ خاصیت های فیزیکی، شیمیایی و مسائل مدیریت منابع آب با دریاچه بزرگ نمک در ایالت یوتای آمریکا دارد و بدین جهت به خواهرخوانده آن معروف است.
این تیم تحقیقاتی با تحلیل ۴۰ سال داده های دریاچه ارومیه، ۸ معیار را برای سلامت و خدمات اکوسیستمی گسترده دریاچه ارومیه تعریف کردند. نتایج این پژوهش در شماره اخیر نشریه "Journal of Hydrology: Regional Studies " به چاپ رسیده است. یکی از یافته های مهم این پژوهش این است که کوشش برای رسیدن یک تراز آب ثابت (به عنوان تراز اکولوژیک) به آن الزاماً" کارکردهای اصلی دریاچه ارومیه را احیا نخواهد کرد. در عوض این پژوهشگران بر لزوم به کارگیری یک رویکرد جامع (با لحاظ طیف گسترده ای از خدمات اکوسیستمی شامل سلامت، کیفیت آب، اقتصاد، اکولوژی و تفریح و گردشگری) برای حفاظت و احیای دریاچه ارومیه تاکید می کنند.
دکتر سیما محقق اصلی این پژوهش اظهار داشت: هم اکنون در یک نقطه عطف هستیم، هر اقدام کوچکی مهمست و می بایست اکنون برای احیای دریاچه اقدام نماییم و اقدامات مثبت را تداوم بدهیم. هرگونه کوتاهی و بی توجهی می تواند ما را به شرایط نامطلوب پیش از تثبیت برگرداند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس اضافه کرد: ما باید متغیر بودن تراز آب دریاچه را (در اثر کارهای انسانی در حوضه و شرایط اقلیمی) بعنوان یک واقعیت بپذیریم و متناسب با این شرایط در انجام اقدامات مورد نیاز برای احیای دریاچه جایی متمرکز شویم که بتواند بهبود قابل توجهی در خدمات اکوسیستمی دریاچه بوجود آورد. احیای دریاچه ارومیه کار ساده ای نیست و استفاده از تجربیات بین المللی دراین زمینه بسیار ضروری می باشد.
وی افزود: اقدامات خوبی در این راستا پس از شکل گیری ستاد احیای دریاچه ارومیه درباب ایجاد هماهنگی بین دستگاه های اجرائی، ارتقای آگاهی و ایجاد توجه عمومی به موضوع، اجرای طرح های صرفه جویی آب و ارتقای عملکرد محصولات کشاورزی در حوضه آبریز ارومیه انجام شده است که ضرورت دارد ادامه یابد.
وی اشاره کرد: احیای دریاچه ارومیه باید یک تعهد ملی از طرف دولت ها تلقی شود و حمایت های عموم مردم هم آنرا پشتیبانی کند تا بهبود چشمگیری در وضعیت دریاچه ایجاد شود. بحران زیست محیطی که دریاچه ارومیه با آن مواجه می باشد منحصر به ایران نیست. در دریاچه نمک آمریکا نیز در سالهای اخیر تراز آب دریاچه در محدوده پایین ترین حدود خود بوده و مشکلات مشابهی در شکل گیری اتصال بین جزایر و سواحل، تهدید ناشی از گردو غبار، تغییر در شوری آب و خسارتهای اکولوژیکی نگرانی های کارشناسان را به همراه داشته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در آخر اشاره کرد: این همکاری علمی مشترک بین محققان ایرانی و آمریکایی باارزش است؛ چونکه ما مسائل مشترک زیادی درباب این مساله داریم که بوسیله تبادل تجربیات و سوابق تحقیقات انجام شده در دو کشور بهتر قادر به حل آنها خواهیم بود.
نتایج پژوهش دکتر سیما و همکاران می تواند در بازبینی اهداف برنامه احیای دریاچه ارومیه مورد استفاده قرار گیرد.
تیم دانشگاه یوتا نیز به سرپرستی دکتر دیوید رزنبرگ، استاد مهندسی تحلیل سیستم های منابع آب و محیط زیست که در موضوعات مدیریت جامع منابع آب در حوضه های آبریز غرب آمریکا و رودخانه های تامین کننده جریان ورودی به دریاچه بزرگ نمک آمریکا مطالعه کرده است و با مشارکت دکتر وین وورتسباخ، سارا نول و کارین کتنرینگ از دانشکده منابع طبیعی این دانشگاه در بخش های اکولوژی و لیمنولوژی این تحقیق همکاری داشتند.
دکتر رزنبرگ معتقد می باشد که نمی توانیم بگوییم افزایش تراز آب دریاچه به یک تراز مشخص شرایط کلی آنرا بهبود می دهد. پس باید ببینم که ارتباط بین خدمات اکوسیستمی دریاچه باهم به چه صورت است و چه طور تغییر در تراز آب دریاچه به مرور زمان این خدمات را تحت تأثیر قرار می دهد.
منبع: هوا فضا
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب