نتایج شبیه سازی محققان نشان داد
افزایش میزان مبتلایان و فوتی های كرونا در صورت عدم رعایت ضوابط بهداشتی
هوا فضا: نتایج پروژه تحقیقاتی تعدادی از پژوهشگران دانشگاهی و پژوهشگاهی در زمینه شبیه سازی انتشار كرونا ویروس نشان داده است جلوگیری از بروز بیماری كووید-19 بر سایر روش ها برتری دارد بگونه ای كه بر مبنای یكی از این سناریوها، افرادی كه در منطقه ای زندگی می كردند كه اصول بهداشتی را رعایت نكردند به میزان 100 درصد بیشتر از افرادی كه ضوابط بهداشتی را رعایت می كردند، گرفتار كرونا و مرگ ناشی از مبتلا شدن به این ویروس شدند.
به گزارش هوا فضا به نقل از ایسنا، "شبیه سازی کامپیوتر ای" یکی از بهترین روش های علمی برای پیشبینی اتفاقات آینده همچون بررسی اثر سیاست های مختلف در روند کنترل یا شیوع بیماری در جامعه است. ازاین رو نحوه‌ی انتشار بیماری کرونا در ایران با استفاده از روش مبتنی بر عامل (Agent-based Modelling) دست مایه تحقیقات گروهی از پژوهشگران از دانشگاه های "تربیت مدرس"، "تهران"، "شهید بهشتی"، "پژوهشگاه دانش های بنیادی (IPM)"، "صنعتی شریف" و "دانشگاه مازندران" شده و در این پروژه مبادرت به شبیه سازی نحوه انتشار بیماری کرونا کرده اند.
این پروژه که با عنوان "شبیه ساز ایرانی کرونا" و نام اختصاری "شاکر" اجرایی شده است، قابلیت بررسی سناریوهای مختلف را دارد و مسئولین ایران می توانند ایده های خویش را به وسیله آن بررسی نموده و نتایج را مشاهده کنند.
محققان در این پروژه تحقیقاتی توانستند نحوه انتشار بیماری کووید-19 در ایران را با استفاده از روش مبتنی بر عامل (Agent-based Modelling) شبیه سازی کنند.
در این شبیه سازی که بر مبنای "بوم فرهنگی"، "اجتماعی" و "جغرافیایی" ایران انجام شده است، با یک جامعه مجازی درون کامپیوتر مواجه هستیم که هر فرد در آن بعنوان یک عامل، دارای خصوصیات و دینامیک مشخصی است. هر فرد مجازی دارای ارتباطاتی در سطوح مختلف نظیر خانوادگی، آشنایان، دوستان، همکلاسی ها، همکاران و اجتماع با افراد دیگر جامعه است.
علاوه بر آن هر فرد متعلق به یک خانواده است که بسته به سن و نقش خود با مکان های اجتماعی نظیر محل کار، مدرسه، دانشگاه، سامانه های حمل و نقل، بیمارستان، مغازه ها، ادارات و مکان های عمومی ارتباط و تعامل دارد ضمن آنکه هر فرد این جامعه مجازی هم دارای سطحی از سلامت، ایمنی فردی و احیانا بیماری زمینه ای منحصر به فرد است که بر اساس مشخصی بین افراد توزیع شده است.
نحوه ارتباطات در مدل سازی "شاکر"
جزئیات مطالعات در طرحِ مدل شده
این بیماری دارای یک دوره نهفتگی، دوره آشکاری و دوره نقاهت است که شدت بیماری در هریک از این دوره ها و همینطور داخل هر دوره متغیر خواهد بود. ضمن آنکه انتقال بیماری وابسته به ارتباطات بین افراد در جامعه است.
در هر ارتباط در صورتیکه یک طرف، ناقل باشد، درصدی از احتمال انتقال بیماری به فرد سالم وجود دارد. این احتمال به صورت تابعی از پارامترهای مختلف مانند زمان و قدرت تعامل، شدت بیماری و میزان محافظت شامل مواردی چون استفاده از ماسک و میزان رعایت فاصله‌ی فیزیکی و دیگر موارد محافظتی برای هر ارتباط محاسبه می شود.
در این مدل همینطور احتمال انتقال بیماری از محیط های فیزیکی آلوده ناشی از رفت و آمد افراد بیمار هم در نظر گرفته شده است.
اطلاعات استفاده شده در این شبیه سازی مانند "دینامیک بیماری"، "توزیع سنی افراد" و "توزیع و نوع مکان ها" بر مبنای داده ها و واقعیات موجود در مقالات معتبر در مورد بیماری کرونا و آمارهای ملی و بین المللی و همینطور مشاوره با پزشکان و افراد متخصص و با عنایت به اصل خرد جمعی به دست آمده است.
برخی از نتایج مهم "شاکر"
پروژه شاکر یک شبیه ساز نسبتا جامع است که می تواند شرایط و سناریوهای مختلف را بررسی و با هم مقایسه کند.
بر این اساس در این مطالعات سیاست های اعمال شده در ایران چون "تعطیلی مراکز عمومی دانشگاه ها و مدارس، ادارات"، "سخت گیری های قانونی اعمال شده بر رفت و آمد"، "آگاه سازی مردم و رفتار آنها در مورد بیماری"، "کمتر شدن روابط در عید" و "قرنطینه‌ی خانگی بعضی از مبتلایان" را تحت 4 مرحله در زمان های اول اسفند، 20 اسفند، اول فروردین، 20 فروردین در نظر گرفته شد.
به عنوان نمونه در 20 فروردین(مرحله 4)، 80درصد افراد از ماسک بهره برده و حداقل اصول بهداشتی را رعایت کرده اند. همینطور 50درصد ادارات و 40درصد اشتغالات کوچک بعد از دوره تعطیلی ایام عید بازگشایی شده است. نتایج بدست آمده از آمار مبتلایان و آمار مرگ و میر تا امروز، همخوانی مناسبی با واقعیت ایران دارد، ولی در آینده چه رخ خواهد داد؟ پاسخ این سوال کاملا وابسته به سیاست های اعمالی دولت و رفتار مردم است.
اگر سیاست فعلی دولت و رفتار کنونی جامعه در نظر گرفته شود یعنی به جز مدارس و دانشگاه ها سایر اماکن نظیر مغازه ها، ادارات و مترو به تدریج بازگشایی شوند و مردم با تصور تمام شدن کرونا به وضعیت عادی زندگی بازگردند و اکثرا حفاظت های مناسب و همینطور رعایت فاصله اجتماعی را رها کنند، شبیه سازی، واقعیت بسیار متفاوتی را پیشبینی می کند.
همانطور که در نمودار بالا مشاهده می شود، بعد از کاهش جزئی آمار مبتلایان که ناشی از رعایت های ضوابط بهداشتی در گذشته است، متاسفانه در آینده ای نزدیک شاهد افزایش بسیار زیاد مبتلایان خواهیم بود که این مسئله می تواند بیشتر از آنچه تصور می نماییم، جان خیلی از شهروندان را به خطر بیندازد و کشور را با چالشی بزرگ روبرو کند!
این در حالی است که بر مبنای بدترین سناریوها یعنی اگر باردیگر به شرایطی برگردیم که ضوابط بهداشتی در روابط و ترددها رعایت نشود، متاسفانه باید گفت ده ها میلیون نفر از شهروندان مبتلا به کرونا و صدها هزار نفر کشته خواهیم داشت.
برخی دیگر از نتایج این پروژه بر مبنای سناریوهای در نظر گرفته شده به این شرح است:
ردیفسوالسناریونتیجه1رعایت منطقه ای: آیا رعایت یک منطقه جغرافیایی علیرغم عدم رعایت بقیه نواحی فایده ای دارد؟افراد یک ناحیه جغرافیایی خاص تلاش داشته اند با زدن ماسک و رعایت فاصله فیزیکی، خویش را به طور حداقلی از دریافت بیماری محافظت کنند. ولی نواحی دیگر کاملا آزاد بودند. (علت انتخاب کردن حفاظت حداقلی به جای کامل این است که معمولا افراد بدلیل سهل انگاری و فراموشکاری و یا نبود تجهیزات خیلی ایمن مانند ماسک های کاملا حفاظت کننده، نمی توانند در جامعه رعایت کاملی داشته باشند). افرادی که در منطقه دیگر زندگی می کردند و اصول بهداشتی را رعایت نکرده اند به میزان 100 درصد بیشتر از منطقه اول گرفتار بیماری و مرگ ناشی از آن شده اند.2رعایت خانوادگی: آیا اگر خانواده ای رعایت کند اما همسایگان و دیگران رعایت نکنند، تاثیری دارد؟50 درصد خانواده های سراسر شهر تصمیم به رعایت حداقلی دارند اما بقیه خانواده ها از ماسک و بقیه نکات بهداشتی استفاده نکنند. خانواده هایی که رعایت کردند به میزان 50 درصد کمتر از سایرین به بیماری گرفتار شدند و 30 درصد کمتر مرگ و میر داشته اند.3
رعایت سرپرست خانوار:
آیا رعایت والدین اثری بر فرزندان دارد؟
در این سناریو بعضی از خانواده ها انتخاب شدند و تنها قید موجود این است که فقط سرپرست خانوار که دارای تعاملات شغلی و رفت آمد بیشتری نسبت به سایر اعضا است، با رعایت اصول بهداشتی و ماسک در مقابل کرونا از خود محافظت حداقلی کند. نتایج شبیه سازی نشان داده است که فرزندان این خانواده ها به میزان حداقل 30 درصد نسبت به سایر خانواده ها کمتر به کرونا مبتلا می شوند. محققان این پروژه اعلام نمودند این شبیه سازی با فرض باز بودن مدارس، دانشگاه ها و ادارات انجام شده و بدون شک با فرض تعطیلی آنها نتایج بهتری بدست خواهد آمد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب