در مطالعات دانشكده كارآفرینی دانشگاه تهران بررسی شد
اثرات انتشار كرونا بر كسب وكارها از زمان شیوع تابحال
به گزارش هوا فضا بر مبنای مطالعات دانشكده كارآفرینی دانشگاه تهران در زمینه اثرات شیوع كرونا بر كسب وكارها نشان داده است كه به علت اجرای طرح قرنطینه به منظور شكست زنجیره شیوع این ویروس، اساس گزارش نرم افزار ˮبلدˮ سفرهای درون شهری مردم تا 96 درصد كاهش پیدا كرد ضمن آنكه خیلی از كسب و كارها با چالش های اساسی برای فروش محصولات خود مواجه گشتند.
به گزارش هوا فضا به نقل از ایسنا، انتشار کرونا ویروس تابحال بیشتر از 180 کشور جهان را با بحران مواجه ساخته است بگونه ای که این پاندمی از جنگ جهانی دوم تابحال بی سابقه است. در ایران هم با شیوع این بیماری، طرح های پیشگیرانه قطع زنجیره انتشار کرونا شامل قرنطینه خانگی، فاصله گذاری اجتماعی، کاهش ساعات کار و فعالیت اصناف، تعطیلی مدارس و دانشگاه ها اجرا شده است. این اقدامات در بخش اقتصادی عرضه و تولید و تقاضا را تحت تأثیر قرار داده است و امکان دارد تعطیلی کامل برخی کسب و کارها و مشاغل منجر شود.
ازاین رو شرکت ها با مشکلات فراوانی در زنجیره تأمین مواد اولیه و لجستیک، کاهش فروش و بهره وری مواجهند. از طرفی نگرش و انتظار مشتریان در حال تغییر است که پیامد آن بالا رفتن خطر های کسب وکارها است.
کسب وکارهای فروش آنلاین، تولیدکنندگان محصولات غذایی و بهداشتی و شرکت هایی که قابلیت دورکاری دارند ریسک پایین تری را تجربه می کنند. سایر کسب و کارها ریسک متوسط تا زیادی خواهند داشت. همینطور احتمال ورشکستگی کسب و کارها را افزایش یافته است.
به منظور بررسی ابعاد اثرات شیوع این بیماری، از جانب دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران مطالعاتی در این حوزه اجرایی شد. این مطالعات از جانب دکتر علی داوری، دکتر غلامحسین حسینی نیا، دکتر مهدی جعفرزاده و دکتر احسان چیت ساز انجام شد که خلاصه ای این مطالعات به این شرح است:
بحران جهانی که از چین آغاز شد
با بررسی آمار مبتلایان ویروس کرونا طی اسفند ماه سال 98 تابحال در کشور، به نظر می آید تابع توزیع این بیماری از "توزیع نرمال استاندارد" تبعیت می کند و تا زمان تدوین این گزارش بیشتر از هفتاد و سه هزار نفر بیمار شده اند و تعداد درگذشتگان از مرز 4 هزار و 500 نفر عبور کرده است.
کاهش تولید در جهان به علت انتشار کرونا ویروس ریسک های منفی قابل توجهی به همراه داشته و بحران کرونا، زنجیره تأمین جهان شامل چین و کشورهای صنعتی را به شدت گرفتار چالش کرده است و تقاضای نهایی برای کالاها و خدمات کاهش داده است.
در سطح ملی هم کاهش صادرات به سایر کشورها بر کم شدن درآمدهای کشور اثرگذار است. کاهش درآمدهای مالیات از کسب و کارها بر محدود شدن منابع درآمدی اصلی دولت هم موثر است. از طرفی هزینه های دولت به واسطه تخصیص بودجه های بهداشتی و درمانی افزایش یافته در نتیجه این ریسک وجود دارد که به علت کسری شدید بودجه دولت، کمّیت و کیفیت کمکهای دولتی برای رفع موانع پیش روی کسب و کارها به شدت تحت تأثیر قرار گیرد. همینطور زمان نرمال سازی فعالیت تمام اصناف نامشخص است، عدم فعالیت بخشی از صنایع و کسب و کارها بر حجم کلی فعالیتهای اقتصادی تأثیر دارد.
کسادی کسب وکارهای با شیوع ویروس
گزارش شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک) وابسته به بانک مرکزی نشان داده است شروع بحران کرونا از اول اسفندماه کسب وکارها را تحت تأثیر قرار داده است و برخی کسب وکارها کسادی شدید را تجربه کردند و برای بعضی دیگر رونق زیادی به همراه داشته است، اما عمده کسب وکارها با کاهش چشم گیر فروش آن هم در ایام منتهی به نوروز روبه رو شدند. بگونه ای که طبق گزارش شاپرک از تراکنش کارتخوان، موبایل و اینترنتی در اسفندماه 1398نشان می دهد در این ماه تعداد تراکنش ها نسبت به بهمن ماه با افت 1.4 درصدی روبرو شده است. در حالیکه هر ساله در اسفندماه رشد قابل ملاحظه تعداد تراکنش های شاپرک تجربه شده بود و در اسفند 98 به واسطه انتشار کرونا نه تنها شاهد افزایش تعداد خرید با کارت های بانکی نبوده ایم بلکه این رقم کاهش داشته است.
بررسی خرید اینترنتی شب عید هم نشان داده است در انتهای سال 98 خرید اینترنتی دو برابر شده است. در اسفند ماه سال 1397 ایرانیان به صورت متوسط 187 هزار تومان در هر خرید اینترنتی پول خرج کردند. این رقم امسال حدودا دو برابر شده و به 386 هزار تومان رسیده است ولی تعداد تراکنش ها در دستگاه های کارتخوان فروشگاهی تغییر چندانی نسبت به سال گذشته نداشته است.
در اسفند ماه سال 1397 میانگین مبلغ هر خرید از دستگاه های کارتخوان137 هزار تومان بوده و این رقم در اسفند ماه سال 1398 به 136 هزار تومان رسیده است. باید توجه داشت که با وجود تورم 23 درصدی، انتظار می رفت در شرایط عادی میانگین مبلغ هر خرید در دستگاه های کارتخوان حداقل به 168 هزار تومان برسد ولی انتشار کرونا مانع این اتفاق شد.
کاهش استفاده از نرم افزارهای مسیریاب در روزهای عید
مسیریاب "بلد"، پرنصب ترین نقشه آنلاین کشور به منظور تحلیل عبور و مرور افراد از آغاز اسفند 98 تا انتهای تعطیلات فروردین 99، است ومسوولان این نرم افزار گزارش الگوهای حرکتی سفرهای درون شهری را در دسته بندی های مختلف منتشر نموده است. بر طبق این اطلاعات جستجو و مسیریابی مراکز خرید و سینماها در این مدت تا 96 درصد کاهش یافته است. گزارش این مسیریاب نشان داده است تردد افراد در شهرها به ترتیب 93 درصد و 92 درصد درصد سبب کاهش مسیریابی آنها به سمت مساجد و ایستگاه های مترو شده است.
کاهش سفرهای درون شهری شهروندان با انتشار ویروس کرونا
تاب آوری کسب وکارها در شرایط بحران
تاب آوری به مفهوم توانایی مقاومت در مقابل بحران ها و ریسک فاکتورها است. تاب آوری در کسب وکارها عبارت است از توانایی های ساختاری و سیستمی که سبب می شود شرکت ها ظرفیت لازم برای مقابله با بحران ها را داشته باشند. در این راه استراتژی، کسب وکار، یک شرکت را در مقابل ریسک های بالقوه حمایت می کند و به برنامه ریزی برای تاب آوری و بقا در شرایط آشفته کمک می نماید.
پاندمی کرونا شرایطی را در کشور بوجود آورده است که بیشتر کسب وکارها در زمان حال به بقا می اندیشند و آخر بحران هم لزوما به مفهوم بازگشت به دوره ماقبل بحران نیست. بنابراین کارآفرینان و مدیران ارشد برای کاهش تهدیدها و افزایش امکان بقا و بهره گیری از فرصت های آتی در دوره پساکرونا به استراتژی های تاب آوری نیاز دارند.
سرمایه انسانی بازوی شرکت ها برای دستیابی به اهداف است؛ چونکه نیروی انسانی منبع شایستگی های فنی و ارتباطی است ازاین رو یکی از مهمترین وظایف مدیران در مواجهه با بحران کرونا آن است که محیط کار ایمن و سلامت ایجاد کنند و بگونه ای اقدام نمایند که کارکنان کماکان احساس کنند که سازمان برای آنها ارزش قائل است.
بررسی دیدگاه های پاسخگویان پرسشنامه اقدامات ابتکاری در رابطه با استراتژی سرمایه انسانی در نمودار زیر نشان داده است که موارد مربوط به بهداشتی و سلامتی در محیط کار امتیاز بالاتری دارند و موضوعات در رابطه با کارایی در محیط کار مانند برنامه ریزی جانشینی و تشکیل تیم ها اهمیت کمتری دارد. یعنی اول سلامتی و بعد کارایی.
راهکارهای زیر برای پشتیبانی از سرمایه های انسانی درشرکت های ایرانی در مقابله با بحران کرونا ویروس پیشنهاد می شود:
تاکید بر موقتی بودن بحران و بازگشت کارکنان به محیط کار بعد از برقراری شرایط عادی
تدوین و ابلاغ دستورالعمل های بهداشتی، مراقبتی و پیشگیرانه
عرضه آموزش های خاص مراقبتی و پیشگیرانه به کارکنان در محیط کار
عرضه آموزش های تخصصی مورد نیاز کارکنان به صورت مجازی
به کارگیری اقدامات مراقبتی و پیشگیرانه و نظارت دقیق بر اجرای دستورالعمل های مرتبط
بررسی امکان دورکاری و تعیین معیارهای ارزیابی عملکرد کارکنان در دروه دورکاری
کاهش ساعت کاری و بررسی ساعت کاری انعطاف پذیر
کوشش برای پرداخت حقوق و مزایای کارکنان در حد امکان
به کارگیری اقدامات ابتکاری برای حفظ کارکنان به جای تعدیل نیرو مانند پرداخت بخشی از حقوق، کاهش پرداخت مزایا به صورت موقت
برگزاری جلسات به صورت ویدیو کنفرانس
حمایت روانی از کارکنان با اطلاع رسانی و شفاف سازی برنامه ها و اقدامات
تشویق کارکنان به عرضه پیشنهادات ابتکاری و کاربردی در رابطه با مدیریت بحران
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب