در وبینار كاشتن برای آینده مطرح شد:
ماهیت داده های پژوهشی برای احتکار نیست
به گزارش هوا فضا پنجمین نشست کاشتن برای آینده با مبحث همکاری و به اشتراک گذاشتن منابع در تحقیقات برگزار شد و متخصصان تاکید نمودند ماهیت داده های پژوهش برای انتشار است برای احتکار نیست.
به گزارش هوا فضا به نقل از وزارت بهداشت، پنجمین نشست کاشتن برای آینده با حضور دکتر دکتر شقایق حق جوی مشاور امور سیاست گذاری تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، دکتر رضا اسدی فرد رئیس شرکت ها و موسسات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و دکتر افشین استوار رئیس پژوهشگاه غدد دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار گردید. دکتر حق جوی ضمن اشاره به اهمیت به اشتراک گذاشتن انواع منابعی که در پژوهش وجود دارد، اظهار داشت: کارگروهی و ارزش افزوده ای که در کنار هم گذاشتن ظرفیت ها خلق می شود می تواند شامل منابع انسانی، تجارب، زیرساخت ها و داده های پژوهشی باشد. وی با اشاره به اینکه در تاریخ علم و پژوهش به این مساله پرداخته شده است، اظهار داشت: استیون جانسون از نقش قهوه خانه ها در خلق ایده های جدید و ظرفیت کنار هم بودن افراد می گوید که نشان دهنده تأثیر همدلی است. حال باید دید در دنیا چه تجاربی از به اشتراک گذاشتن در سطح ملی و بین المللی وجود دارد؛ با چه چالش هایی مواجه هستیم و چه نگاهی برای رسیدن به بهترین نتایج باید اتخاذ شود. دکتر اسدی فرد در پاسخ به سوال برای با هم کار کردن با چه چالش هایی در کشور و جهان مواجه می شویم؟! به پژوهشگر برجسته ژاپنی، نوناکا اشاره نمود که مطالعات بسیاری روی کمپانی های بزرگ انجام داده است، اظهار داشت: نوناکا در مقاله اش ذکر کرده که دانش های جدید بیشتر از آنکه ناشی از خلق دانش جدید باشند ناشی از ترکیب دانش های مختلف و بخصوص اشتراک دانش های بین رشته ای است. وی اظهار داشت: تجربه ما بیشتر بر به اشتراک گذاری شبکه های سازمانی است ولی در نهایت به افراد و فرایند شناختی می رسیم. آیا افراد مفهوم به اشتراک گذاری را باور دارند یا مانع ذهنی برای آن متصور هستند. موانع ذهنی همکاری سخت تر از موانع فیزیکی رفع می شوند. دکتر استوار در ادامه با اشاره به اینکه تعریف همکاری مشخص است، اظهار داشت: بسیاری معتقدند که در ایران به علل فرهنگی همکاری شکل نمی گیرد و اغلب افراد تک محور هستند. با این وجود همکاری بیشتر از این که یک خصوصیت فردی باشد یک مهارت آموختنی است. وجود یک فرهنگ شفاهی در کشور سبب می شود افراد وارد کار گروهی شوند ولی در ادامه به چالش کشیده می شود و سیکل معیوبی ایجاد می شود و یک جوان ترجیح می دهد دیگر ادامه ندهد. اسدی فرد از تجربه به اشتراک گذاری شبکه های آزمایشگاهی نانو اظهار داشت: سال ۸۲ قبل از شکل گیری معاونت علمی ستاد توسعه فناوری نانو به وجود آمد. فناوری نانو بسیار پیچیده است و تجهیزات با فناوری بالایی لازم دارد. در آن زمان چندین پیشنهاد روی میز بود این که تعدادی دانشگاه انتخاب و حمایت شوند یا مرکز ملی نانوتکنولوژی ایجاد شود و همه تجهیزات پیچیده را آنجا مستقر کنند و افراد در آن محل از امکانات استفاده کنند. وی ادامه داد: پیشنهاد بعدی به اشتراک گذاری شبکه لابراتوار ها بود. ابتدا گفتند که در ایران شبکه شکل نمی گیرد. ولی شبکه را با لابراتوار های کوچکتر شروع کردیم و بقیه لابراتوار های بزرگ هم علاقمند به همراهی شدند. حمایت اندکی هم برای هزینه های تعمیرات، تشویق پرسنل و غیره به صورت مستقیم در نظر گرفتیم. به قول اسدی فرد، حالا این شبکه ۱۳۰۰ دانشگاه پژوهشکده، دانشگاه و شرکت حضور دارند، ۲۶ هزار تجهیزات به اشتراک گذاشته شده است و به ۸۰ هزار تقاضا هم پاسخ داده شده است. دکتر حق جوی خطاب به دکتر استوار پرسید: در به اشترات گذاری داده ها و تجهیزات چگونه بازی های برنده_ برنده طراحی شود؟! استوار با اشاره به اینکه ایجاد دستورالعمل وظیفه سیاستگذار است، اظهار داشت: پیش نیاز کار تیمی مهارت همکاری است که از کودکی به ما آموخته نشده با این وجود در حوزه تحقیقات باید به پژوهشگران مهارت همکاری آموزش داده شود. دستورالعمل ها مساله بعدی است. ایجاد این شبکه بدون یک پروتکل مدون و مکتوب برای شروع و ادامه امکانپذیر نیست. داشتن تمپلیت های همکاری، قوانین و مقررات که زمینه های همکاری را ایجاد نماید هم ضروری می باشد. وی ادامه داد: بحث تعارض و مناقشه که به مهارت حل تعارض نیازمند است همچنین مدلهای حل مناقشه در محیط های علمی وجود دارد که باید آموخته شود. مالکیت معنوی، مدل ارزشیابی و پاداش های مستقیم و غیر مستقیم. اسدی فرد شبکه ها را در دو طیف بازار و سلسله مراتبی توصیف کرد و اظهار داشت: در سازمان ها بر مبنای سلسه مراتب است ولی در بازار مبنا عرضه و تقاضاست. به علت محدودیت و پیچیدگی امکان دسترسی به همه تخصص ها و تجهیزات وجود ندارد. در بازار هم به علت پیچیدگی هایش این دسترسی وجود ندارد ازاین رو مفهومی شکل گرفت به اسم شبکه سازی که باید مبتنی بر قواعد همکاری ایجاد شود. استوار با اشاره به اینکه مالکیت معنوی باعث می شود افراد فعالیتهای یکدیگر را به رسمیت بشناسند، اظهار داشت: افراد با تجربه باید در فرایند بلوغ علمی خود به نویسنده مسئول تبدیل می شوند و جایگاه قبلی را به افراد تازه کار که جویای تجربه هستند واگذار کنند. وی ضمن اشاره به این که موانع فردی، فنی، انگیزشی، سازمانی، قانونی و حقوقی برای به اشتراک گذاشتن داده های پژوهشی وجود دارد، اظهار داشت: ماهیت داده های پژوهش برای انتشار است برای احتکار نیست ولی افراد می خواهند خودشان بیشترین نفع را ببرند. اسدی فرد ضمن اشاره به تجربیات شرکتهای بزرگ بین المللی اظهار داشت: وقتی فضای غیر رسمی ایجاد می کنید اعتماد برقرار می شود و راحتتر و سریعتر اشتراک گذاری رخ می دهد. گرچه مدیریت شبکه باید قوانینی را به صورت رسمی ایجاد نماید. حق جوی در ادامه به مقاله دکتر وزیری اشاره نمود و اظهار داشت: حدودا تمام گرنتینگ بادی های دنیا در به اشتراک گذاری داده ها یکسان هستند. داده های پژوهشی که ناشی از ارائه ی خدمت هستند برای پاسخگویی به یک سوال مشخص جمع شده است. مسئولیت و مالکیت آنها با چه کسی است و نحوه انتفاع از آنها چیست. وظیفه سیستم تحقیقات و فناوری برای ایجاد همکاری چیست؟ استوار با اشاره به اینکه همکاری در ذات خود ابتدا مستلزم از دست دادن است. باید از نظر ذهنی برای آن آماده بود، اظهار داشت: راهنمای اخلاقی به اشتراک گذاری داده ها را می بینم. ما باید افراد را مجاب نماییم که وقتی از پول عمومی استفاده می نمایند باید داده، خروجی و دستورالعمل هایشان را هم به اشتراک گذارند ولی با رعایت مالکیت معنوی تولیدکننده. باید فضای آشنایی مانند رویدادها، گعده ها، فضای غیر رسمی ایجاد شود. اسدی فرد اظهار داشت: آینده جامعه به سمت اشتراک گذاری و شبکه ها در حرکت است شیوع شبکه های اجتماعی نشان دهنده همین است. اگر پروتکل نداشته باشیم اگر به صورت رسالت ملی مدیریت شبکه ها را انجام ندهیم منافع بزرگی را از دست می دهیم. وظیفه حاکمیت است که به این مقوله وارد شود و گزینه های حمایتی در نظر بگیرد. وی از موانع و چالش هایی که طی مطالعه ای که روی چندین شبکه داخلی انجام داده بود گزارشی عرضه کرد و اظهار داشت: جنبه کار شبکه ای و به هم رسانی افراد ضعیف بود، نکته بعدی باز بودن شبکه است که پس از مدتی تیمی یکسان کنار هم قرار می گیرند و امکان حضور افراد تازه نفس و ایده های جدید را نمی دهند در شبکه ها باید جریان دائمی ورود و خروج افکار و افراد داشته باشد. باید شبکه نظام ارزیابی داشته باشد تا افرادی که با نیت همکاری نیامدند شناسایی شوند.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب